De Ecofin-Raad heeft in mei 2008 in zijn conclusies bevestigd dat er in alle relevante overeenkomsten tussen de EU en derde landen of regio's een clausule inzake goed fiscaal bestuur moet worden opgenomen. De conclusies van de Raad bevatten de formulering van de clausule en in de conclusies wordt de Commissie gemachtigd om in relevante overeenkomsten met derde landen op die basis te onderhandelen over bepalingen inzake goed fiscaal bestuur.
In de erop volgende jaren zijn de inspanningen van de EU om in bilaterale of regionale overeenkomsten een zinvolle clausule inzake goed bestuur op te nemen, echter niet onverdeeld succesvol gebleken. Sommige derde landen stemden in met een verwijzing naar de beginselen van goed fiscaal bestuur, maar anderen waren fel gekant tegen elke expliciete toezegging in deze kwestie of weigerden haar onomwonden. Bepaalde onderhandelingen liepen vertraging op omdat derde landen de formulering van de clausule ten aanzien van de reikwijdte van de vereisten van goed bestuur onduidelijk vonden. Daarnaast dient de in 2008 overeengekomen clausule in het licht van internationale ontwikkelingen op het gebied van goed fiscaal bestuur nu te worden geactualiseerd. De clausule moet bijvoorbeeld een weergave vormen van de aanvaarding van de automatische inlichtingenuitwisseling als de mondiale norm en de nieuwe maatregelen voor eerlijke belastingconcurrentie die in het BEPS-pakket van de OESO zijn beschreven en door de G20 zijn overeengekomen.
De lidstaten hebben erkend dat deze problemen zich bij de huidige clausule inzake goed bestuur voordoen en de groep op hoog niveau inzake belastingvraagstukken buigt zich momenteel over deze kwestie. Er moeten snel vorderingen worden geboekt met dit werk om de basis van de clausules inzake goed bestuur te actualiseren, de strategie om deze in overeenkomsten op te nemen te herzien en een systeem te ontwikkelen om toezicht te houden op de uitvoering ervan.
Om dit te vergemakkelijken heeft de Commissie kernelementen voor een vernieuwde clausule inzake goed bestuur vastgesteld die in alle onderhandelingsvoorstellen voor relevante overeenkomsten zouden moeten worden opgenomen. Deze kernelementen vormen een weergave van de geactualiseerde normen voor goed bestuur en de prioritaire maatregelen van de EU tegen agressieve fiscale planning en van bepaalde internationale toezeggingen in het kader van het BEPS-pakket van de OESO.
Door de diversiteit van de internationale partners van de EU is een uniforme aanpak echter onpraktisch. Sommige ontwikkelingslanden kampen bijvoorbeeld met administratieve beperkingen waardoor een vereenvoudigde aanpak is vereist, of hebben hulp nodig bij het uitvoeren van de toezeggingen op het gebied van goed bestuur. In onderhandelingen over een clausule inzake goed bestuur moet daarom recht worden gedaan aan de specifieke situatie van het derde land in kwestie.
De elementen die de basis moeten vormen voor onderhandelingen over toekomstige clausules inzake goed fiscaal bestuur, zijn opgenomen in bijlage 2 bij deze mededeling. De Commissie dringt er bij de lidstaten op aan om deze elementen te onderschrijven, zodat zij bij toekomstige onderhandelingen kunnen worden gebruikt.
Een andere kwestie die moet worden behandeld, is de tijd die nodig is om gevolg te geven aan een clausule inzake goed bestuur nadat deze overeengekomen is. Momenteel treedt de clausule inzake goed bestuur pas in werking als de uitgebreide overeenkomst van kracht wordt, wat jaren kan duren. In de tussenliggende tijd is het derde land in kwestie niet verplicht om zich aan de overeengekomen bepalingen inzake goed fiscaal bestuur te houden. De Commissie zal lidstaten stimuleren overeen te komen dat de clausule inzake goed fiscaal bestuur onderdeel wordt van de voorlopig toe te passen bepalingen, of om met het relevante derde land een gestructureerde dialoog aan te gaan over belastingvraagstukken in afwachting van de inwerkingtreding van de overeenkomst. Daarnaast kunnen de Commissie en de Groep gedragscode toezicht houden op de manier waarop het derde land goed fiscaal bestuur in acht neemt, teneinde het overlegmechanisme in de overeenkomst in werking te laten treden en eventuele fiscale problemen zo vroeg mogelijk het hoofd te bieden.
